Ma túy nói chung là các chất kích thích có nguồn gốc tự nhiên hoặc nhân tạo, bao gồm: ma túy đá, heroin, cần sa, thuốc lắc,….Những chất này khi đưa vào cơ thể sẽ gây ra thay đổi về mặt nhận thức và sinh lý của người dùng. Bên cạnh đó, chúng còn gây ra nhiều mối nguy hại cho xã hội. Chính vì vậy các hành vi liên quan đến ma túy đều có thể bị côi là tội phạm. Hãy cùng VnNews360 tìm hiểu xem khái niệm tội phạm về ma túy được pháp luật định nghĩa như thế nào?
Mục lục bài viết
Khái niệm tội phạm về ma túy
Ma túy là tên gọi chung của các chất kích thích độc hại bị cấm sử dụng trái phép, chẳng hạn như: heroin, cần sa, thuốc phiện,….Tuy nhiên không phải tất cả các hoạt động liên quan đến ma túy đều là phạm pháp. Theo Điều 1 và Điều 3 , Nghị định số 67/2001/NĐ-CP thì những trường hợp sử dụng ma túy phục vụ công tác kiểm nghiệm, nghiên cứu, điều tra tội phạm hoặc y tế sẽ không bị xem là phạm tội. Những cơ quan, cá nhân thực hiện công tác sản xuất, nghiên cứu, giám định, vận chuyển, mua bán, trao đổi, xuất nhập khẩu ma túy, độc dược hợp pháp phải tuân thủ quy định của pháp luật về kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy.
Các quy định về tội phạm ma túy cũng được nêu rõ trong Chương I của Bộ luật hình sự 1999. Cụ thể, nếu các tổ chức, cá nhân sử dụng các chất nghi là ma túy hoặc tiền ma túy (được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành) khi bị phát hiện sẽ phải chịu tịch thu và giám định. Theo đó sẽ có ba trường hợp xảy ra:
- Nếu những chất này được giám định là ma túy hoặc tiền chất ma túy thì cá nhân, tổ chức liên quan sẽ được coi là tội phạm.
- Nếu những chất này không phải là ma túy hoặc tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép ma túy nhưng cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi một cách cố ý sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Cá nhân, tổ chức biết các chất ma túy và tiền chất ma túy mà mình sử dụng là giả nhưng vẫn cố ý lừa gạt bán cho người khác thì được xếp vào tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Các loại tội phạm ma túy
Tội phạm ma túy được chia thành nhiều loại theo Chương II, Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP, hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Chương XVIII của Bộ luật hình sự năm 1999, cụ thể như sau:
- Tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy (tại Điều 192).
- Tội sản xuất trái phép chất ma túy (tại Điều 193).
- Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy (tại Điều 194).
- Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy (tại Điều 195).
- Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán các phương tiện và dụng cụ dùng để sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy (tại Điều 196).
- Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (tại Điều 197).
- Tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy (tại Điều 198).
- Tội sử dụng trái phép chất ma túy (tại Điều 199).
- Tội cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy (tại Điều 200).
- Tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng thuốc gây nghiện hoặc các chất ma túy khác (tại Điều 201).
Đặc điểm của các loại tội phạm về ma túy
Tội phạm về ma túy trên toàn thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng đều được xếp vào loại tội phạm nguy hiểm và có các đặc điểm chung như sau:
- Gây ra những hành vi nguy hiểm cho xã hội: Tội phạm về ma túy gây đe dọa đến sức khỏe, cuộc sống bình thường của con người; gây ra các mối hiểm họa cho xã hội; làm tan vỡ hạnh phúc gia đình; là nguyên nhân dẫn đến các hành vi phạm tội khác.
- Xâm phạm chế độ quản lý các chất ma túy của Nhà nước: Ma túy và các chất liên quan đến ma túy nói chung chỉ được sử dụng để phục vụ các công tác hợp pháp, được quy định trong Nghị định số 67/2001/NĐ-CP. Những cá nhân, tổ chức khác sử dụng ma túy và các chất liên quan trái pháp luật được xem là hành vi xâm phạm chế độ quản lý các chất ma túy của Nhà nước.
- Cố ý vi phạm: Cá nhân, tổ chức thực hiện các hành vi mua bán, vận chuyển, sử dụng,…các chất ma túy được quy định trong Bộ luật hình sự biết rõ là phạm pháp nhưng vẫn cố tình vi phạm.
Hi vọng rằng sau khi tham khảo bài viết trên của VnNews360, các bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm tội phạm ma túy và các hành vi liên qua từ đó điều chỉnh hành vi của mình để không vi phạm pháp luật.
