Theo sự phát triển của khoa học, kỹ thuật hiện đại, chiếc máy giặt cũng ra đời như một hệ quả tất yếu nhằm giúp con người giảm bớt thời gian và công sức cho công việc giặt giũ. Ngày nay, mặc dù máy giặt đã trở thành sản phẩm công nghệ phổ biến trên toàn thế giới song không phải ai cũng biết rõ về nguồn gốc lịch sử của thiết bị này, nó ra đời vào năm nào cũng như ai là người đã phát minh ra nó.
Mục lục bài viết
Máy giặt được phát minh vào năm nào?
Những dấu ấn đầu tiên ghi lại sự ra đời, nguồn gốc máy giặt đã được phát hiện từ thế kỷ thứ 18. Ở châu Âu, vào năm 1752 trên tờ tạp chí The Gentlemen‘s Magazine (tạp chí Quý ông) của Anh đã xuất hiện bản vẽ thiết kế một cỗ máy có khả năng “giặt quần áo”. Đến năm 1767, một thiết kế máy giặt đã lần đầu tiên được xuất bản tại Đức và đến năm 1782 thì bằng sáng chế đầu tiên cho thiết bị này được cấp ở Anh. Hầu hết những ý tưởng thiết kế đầu tiên về máy giặt đều là sự kết hợp của một thân trống cùng với chiếc gậy có khả năng nhấn và xoay quần áo dọc thành trống. Lúc hoạt động, lực ma sát sẽ sinh ra khi quần áo di chuyển dọc thành trống cùng với lực ly tâm do xoay nhanh quần áo sẽ khiến vết bẩn bị “đánh bật”. Với thiết kế này, mặc dù nguồn năng lượng khiến chúng hoạt động vẫn là sức người song hiệu quả và năng suất giặt quần áo đã được tăng lên rõ rệt.
Còn ở Mỹ, bằng sáng chế đầu tiên đã được cấp vào năm 1797 cho một thiết bị mang tên “Clothes Washing” (Máy giặt quần áo). Tuy nhiên những miêu tả và thiết kế cho thiết bị này đã bị mất sau vụ cháy văn phòng sáng chế năm 1836. Cũng trong khoảng thời gian 50 năm đầu của thế kỷ thứ 19, hàng loạt các bằng sáng chế về thiết bị có khả năng giặt giũ quần áo ra đời tuy nhiên hầu hết (nếu không phải nói là tất cả) trong số chúng đều có cấu trúc và nguyên lý tương đương nhau. Thiết bị này chỉ thực sự đột phá vào năm 1858 khi chiếc máy giặt quay đầu tiên ra đời. Chiếc máy có cấu tạo gồm thân máy thông thường, trục khuỷu có gắn các thanh gậy và một vô lăng bên ngoài thân máy gắn liền với trục khuỷu. Để hoạt động thiết bị, một người sẽ đứng bên cạnh chiếc máy giặt và quay vô lăng. Hoạt động này sẽ làm cho trục khuỷu vận động theo từ đó khiến các thanh gậy quay và đảo quần áo liên tục. Ngoài ra, người ta còn phát minh ra một sản phẩm tương tự mô phỏng theo động tác chà xát của bàn chà quần áo. Tuy vậy những sản phẩm này đều không thu được thành công bởi quần áo giặt xong thường xoắn thành cục thậm chí bị cào rách.
Máy giặt quay
Đến năm 1907, Thor - chiếc máy giặt chạy bằng điện đầu tiên chính thức ra đời tại Công ty thiết bị điện Hurley nằm ở thành phố Chicago thuộc tiểu bang Illinois (Hoa Kỳ). Bằng sáng chế cho sản phẩm này được ban hành sau đó 3 năm, vào ngày 9/8/1910.
Tuyên truyền về máy giặt Thor sau khi nó được chế tạo
Người phát minh ra máy giặt là ai?
Thực chất, đến nay danh tính của người phát minh ra máy giặt vẫn chưa thể xác định rõ. Mặc dù một số bằng sáng chế máy giặt vẫn còn xác định được tác giả tuy nhiên phần lớn trong số chúng không thể nhận ra được nữa. Bên cạnh đó, có khá nhiều bằng chứng cho thấy một số bằng sáng chế máy giặt đã bị thất lạc, biến mất. Điều này dẫn đến việc câu hỏi ai là người đã thực sự phát minh ra máy giặt trở thành một trong những bí ẩn của lịch sự. Do đó, trong bài viết này sẽ chỉ đưa ra danh tính của một số người đã tạo ra các cột mốc nổi bật trong lịch sử nguồn gốc của máy giặt. Cụ thể:
► Nhà phát minh Jacob Christian Schaffer là tác giả của bản thiết kế máy giặt tại Đức năm 1767.
► Henry Sidgier ở Anh là người chế tạo ra máy giặt làm từ trống và ông cũng là người được cấp bằng sáng chế cho sản phẩm này.
► Trong bằng sáng chế thiết bị “Clothes Washing” ở Mỹ có ghi rõ tác giả là Nathaniel Briggs thuộc tiểu bang New Hampshire, Hoa Kỳ.
► Hamilton Smith là người chế tạo ra chiếc máy giặt quay đầu tiên.
► Bằng sáng chế cho máy giặt Thor ghi rõ tên tác giả là kỹ sư Hurley Alva J Fisher của Công ty Hurley. Tuy nhiên, Văn phòng Sáng chế của Hoa Kỳ vẫn còn lưu giữ ít nhất một bằng sáng chế về sản phẩm tương tự được cấp trước khi J Fisher sáng chế ra Thor. Do đó, không thể nói J Fisher là người phát minh ra máy giặt chạy điện. Tuy nhiên nhiều chuyên gia lịch sử cũng đồng ý rằng Thor chính là chiếc máy giặt điện đầu tiên được làm ra.
Lịch sử phát triển của máy giặt
Với sự tiện lợi, nhanh chóng và hiệu suất mà máy giặt điện mang lại, doanh thu của sản phẩm này bùng nổ sau khi nó được phát minh khoảng 20 năm. Trong năm 1928, riêng ở Mỹ đã có tới 913.000 chiếc máy giặt đến tay người dùng. Thời kỳ Đại suy thoái kinh tế khiến cho sự tiêu thụ sản phẩm này bị chững lại nhưng vẫn có tới 600.000 chiếc được bán ra vào năm 1932.
Cũng theo một số chuyên gia lịch sử, tiệm giặt là tự động đầu tiên ra đời tại thành phố Fort Worth thuộc tiểu bang Texas (Hoa Kỳ). Khách hàng bỏ xu vào máy để thuê máy giặt theo thời gian. Mô hình này nhanh chóng lan rộng trong quá trình Đại suy thoái vì nhiều hộ gia đình không còn khả năng mua cũng như duy trì sử dụng máy giặt cá nhân. Còn ở Anh, các tiệm giặt là tự động đi kèm với phòng tắm công cộng cũng đã bắt đầu xuất hiện từ thế kỷ 19.
Năm 1937, công ty Bendix Home Appliances cho ra đời sản phẩm máy giặt tự động đầu tiên và được cấp bằng sáng chế cùng năm. Chiếc máy này được tích hợp khá nhiều các tính năng cơ bản của máy giặt hiện đại dù có sự khác biệt lớn về ngoại hình và các chi tiết cơ khí. Bên cạnh đó, giá thành của sản phẩm này cũng rất cao (lên tới cả trăm ngàn USD nếu quy đổi theo giá trị hiện nay) bởi nó đòi hỏi các bộ phận đi kèm phải được thu nhỏ - quá trình vô cùng tốn kém ở thời điểm đó.
Máy giặt tự động của hãng Bendix Home Appliances
Trong thập niên 30 của thế kỷ 20, thiết kế máy giặt chủ yếu tập trung vào tính an toàn. Động cơ điện được đặt tách biệt trong các hộp riêng, máy vắt, máy là kiểu cũ được thay thế bằng máy sấy quay có độ ổn định cao hơn. Đến năm 1940 đã có tới 15 triệu hộ gia đình ở Mỹ sở hữu máy giặt chạy điện.
Đến đại chiến Thế giới lần thứ 2 và đặc biệt là ở thời điểm sau khi quân đội Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng của Mỹ, hầu như mọi hoạt động sản xuất máy giặt ở đây bị tạm dừng để tập trung nhân lực, vật lực cho sản xuất vũ khí quân sự. Chỉ một số ít các nhà máy được quyền nghiên cứu, phát triển với quy mô nhỏ nhằm cải tiến máy giặt. Hầu hết những nhà nghiên cứu thời điểm đó đều nhận thấy tiềm năng rộng lớn và khả năng chiếm lĩnh thị trường của máy giặt tự động. Do đó, đến năm 1947 khi chiến tranh kết thúc, sản phẩm này lập tức được sản xuất và giới thiệu rộng rãi. Mặc dù giá thành vẫn còn khá đắt đỏ, chúng nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường với sự tiện lợi, dễ dàng sử dụng hơn so với máy giặt xưa. Trong khi đó, ở Anh việc sản xuất và tiêu thụ máy giặt bị chững lại do nơi đây cũng là một chiến trường trong Thế chiến 2. Đến những năm 50 của thế kỷ 20, viêc mua bán thiết bị này mới phục hồi trở lại tuy nhiên những loại máy giặt xưa vẫn được ưa chuộng hơn do giá thành rẻ trong khi máy giặt tự động lại quá đắt.
Đầu thập niên 90 của thế kỷ 20, lịch sử phát triển của máy giặt bước sang trang mới với sự ứng dụng, tích hợp rộng rãi các bộ vi xử lý máy tính, mặt giặt tự động giờ đã không cần dùng tới các bộ máy tính giờ cơ điện đắt tiền và thiếu chính xác. Điều này dẫn tới việc sản phẩm trở nên rẻ hơn, đáng tin cậy hơn. Đến năm 1998, khi SmartDrive - Dòng máy giặt thông minh ra đời, sản phẩm này đã đạt được bước tiến mới với khả năng tính toán khối lượng quần áo để điều chỉnh chu kỳ giặt.
Kể từ năm 2000 trở đi, cùng với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, máy giặt đã được cải tiến nhanh chóng với những đặc tính như tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm nước,... cùng những tính năng tuyệt vời, tạo sự tiện lợi cho người dùng. Lúc này, một số tính năng thường được trang bị cho máy giặt bao gồm:
- Hẹn trước thời điểm, chu kỳ giặt cũng như hiện thời gian còn lại khi giặt xong.
- Phân tích, nhận diện từng loại quần áo từ đó cho ra chương trình giặt phù hợp.
- Điều chỉnh tốc độ vòng quay.
- ĐIều chỉnh nhiệt độ, lượng nước.
- Khoá chống trẻ em.
- Sử dụng hơi nước để giăt quần áo.
Có thể thấy, kể từ khi những dấu ấn đầu tiên về nguồn gốc ra đời, lịch sử phát triển của máy giặt được tìm ra vào thế kỷ thứ 18, trong quá trình hơn 200 năm phát triển, sản phẩm này đã từ từ được cải tiến để có thể trở thành hình thái hiện đại như ngày nay. Cùng với sự tiến bộ tốc độ cao của khoa học kỹ thuật, chúng ta vẫn có thể trông chờ vào những mẫu máy giặt ngày càng hiện đại và nhiều tính năng hơn trong tương lai.
Tìm hiểu thêm: Các thương hiệu máy giặt nổi tiếng và tốt nhất hiện nay
