Song song với sự phát triển toàn diện của nền kinh tế, doanh nghiệp SME cũng đang từng bước khẳng định vị thế quan trọng của mình trên thị trường và trở thành một xu hướng tất yếu. Nhiều chuyên gia kinh tế đã đưa ra nhận định rằng, SME không chỉ là một phần quan trọng mà còn tạo nên động lực thúc đẩy cho quá trình phát triển kinh tế và mang lại sự đa dạng cho hệ thống kinh doanh. Theo đó, sự linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh chóng của SME được ví von như hiện tượng "nấm mọc sau mưa". Vậy SME là gì? Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về vai trò và sức ảnh hưởng của SME đối với nền kinh tế hiện nay thì đừng bỏ qua bài viết này nhé!
Mục lục bài viết
Doanh nghiệp SME là gì?
SME là viết tắt của từ Small and Medium Enterprise có nghĩa là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đúng như tiên gọi, đây là những tổ chức kinh doanh có quy mô nhỏ về mặt vốn chủ sở hữu, doanh thu, lợi nhuận và thường có số lượng nhân viên hạn chế ở một ngưỡng nhất định. Tuy nhiên, các doanh nghiệp hoạt động theo mô hình này lại đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu và đồng thời góp phần vào sự phát triển của các quốc gia.
Thực tế, SME chiếm khoảng 95% tổng số các công ty trên toàn thế giới, điều này đã chứng tỏ sức mạnh và khả năng ảnh hưởng của loại hình kinh doanh này. Có thể nói, đây là mô hình có sự phát triển vượt bậc, tạo nên động lực thúc đẩy kinh tế ở Việt Nam nói riêng và toàn thế giới nói chung.
Phân biệt doanh nghiệp SME và Startup
Nếu bạn vẫn thường hay nhầm lẫn giữa hai mô hình kinh doanh SME và Startup thì bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này.
| Đặc điểm | Doanh nghiệp SME | Startup |
| Quy mô | Vừa và nhỏ | Nhỏ |
| Mô hình kinh doanh | Là loại mô hình mới hoặc đã được nhiều người sử dụng và chứng minh thành công | Mô hình sáng tạo, mới mẻ |
| Lịch sử hình thành | Thường đã có mặt trên thị trường được một khoảng thời gian | Vừa mới thành lập |
| Khả năng cạnh tranh | Khá cao | Cao |
| Lợi nhuận | Có lợi nhuận vào những ngày đầu | Thường bị lỗ trong giai đoạn đầu tiên |
| Đơn vị hỗ trợ | Chính phủ và các tập đoàn lớn | Các nhà đầu tư mạo hiểm |
| Vốn | Ít hơn | Nhiều hơn |
| Mục tiêu kinh doanh | Phát triển ổn định, đều đặn | Tăng trưởng nhanh chóng và cần sự bứt phá trong doanh thu |
| Ứng dụng công nghệ | Không cần ứng dụng nhiều công nghệ mới và chỉ phải cập nhật khi muốn đạt được hiệu quả lợi nhuận cao hơn | Bắt buộc phải ứng dụng và cập nhật công nghệ mới thường xuyên để mang đến cho khách hàng những giá trị độc đáo |
Phân loại các doanh nghiệp SME
Nhìn chung, việc định nghĩa và xác định tiêu chí phân loại doanh nghiệp SME thường dựa trên quan điểm và ngữ cảnh cụ thể của từng quốc gia đó. Tại Việt Nam, quá trình phân loại này được thực hiện theo các quy định của chính phủ nhưng vẫn linh hoạt để đáp ứng đúng với điều kiện kinh tế và môi trường kinh doanh cụ thể trong nước.
| LĨNH VỰC | DOANH NGHIỆP SIÊU NHỎ | DOANH NGHIỆP NHỎ | DOANH NGHIỆP VỪA |
| Nông - lâm - thủy sản và công nghiệp, xây dựng | - Số người tham gia BHXH một năm không vượt quá 10 người. - Tổng doanh thu trên một năm không quá 3 tỷ đồng hoặc vốn chủ sở hữu ít hơn hoặc bằng 3 tỷ đồng. | - Số người tham gia BHXH một năm không vượt quá 100 người. - Tổng doanh thu trên một năm không quá 50 tỷ đồng hoặc vốn chủ sở hữu ít hơn hoặc bằng 20 tỷ đồng. | - Số người tham gia BHXH một năm không vượt quá 200 người. - Tổng doanh thu trên một năm không quá 200 tỷ đồng hoặc vốn chủ sở hữu ít hơn hoặc bằng 100 tỷ đồng. |
| Thương mại, dịch vụ | - Số người tham gia BHXH một năm không vượt quá 10 người. - Tổng doanh thu trên một năm không quá 10 tỷ đồng hoặc vốn chủ sở hữu ít hơn hoặc bằng 3 tỷ đồng. | - Số người tham gia BHXH một năm không vượt quá 50 người. - Tổng doanh thu trên một năm không quá 100 tỷ đồng hoặc vốn chủ sở hữu ít hơn hoặc bằng 50 tỷ đồng. | - Số người tham gia BHXH một năm không vượt quá 100 người. - Tổng doanh thu trên một năm không quá 300 tỷ đồng hoặc vốn chủ sở hữu ít hơn hoặc bằng 1003 tỷ đồng. |
Vai trò của SME đối với sự phát triển của nền kinh tế
Bất kì ai cũng không thể phủ nhận, doanh nghiệp SME đóng một vai trò quan trọng đối với sự phát triển và tăng trưởng của nền kinh tế, điều này được thể hiện qua rõ nét những giá trị như sau:
- Tạo việc làm và giảm tỷ lệ thất nghiệp: So với các doanh nghiệp lớn, SME thường có quy mô nhỏ và đòi hỏi ít vốn đầu tư hơn. Điều này mở ra cơ hội cho SME tiếp cận dễ dàng hơn đến nguồn lực và kịp thời khai thác tốt các cơ hội kinh doanh.
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Bằng cách gia tăng quy mô sản xuất và cung ứng hàng hóa, công ty SME đóng góp đáng kể vào việc thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Đồng thời, chúng cũng hỗ trợ trong việc phân phối tài nguyên một cách toàn diện và công bằng. Hơn nữa, vì thường hoạt động tại khu vực nông thôn nên SME tạo ra cơ hội kinh doanh và động lực phát triển mạnh mẽ cho những nơi còn khó khăn, từ đó giảm bớt sự chênh lệch giàu nghèo giữa các khu vực.
- Hàng hóa và dịch vụ đa dạng: Các doanh nghiệp nhỏ và vừa tập trung vào thị trường ngách nên dễ dàng hơn trong việc đáp ứng những nhu cầu đặc biệt của khách hàng. Điều này dẫn đến sự đa dạng hóa trong quá trình sản xuất và cung ứng dịch vụ, tạo ra nhiều lựa chọn đa dạng cho người tiêu dùng.
- Phát triển kinh tế địa phương: Qua việc tạo ra cơ hội việc làm và thúc đẩy hoạt động kinh doanh trong khu vực, SME đóng góp vào sự phát triển toàn diện của cộng đồng địa phương. Việc này không chỉ cải thiện tình hình việc làm mà còn thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế quốc gia.
- Góp phần nâng cao GDP quốc gia: SME thường phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng hơn so với các doanh nghiệp có quy mô lớn. Do đó, những công ty này đóng góp một phần quan trọng vào nền kinh tế tổng thể của quốc gia, đồng thời kích thích hoạt động sản xuất, cung ứng dịch vụ và thậm chí là gia tăng xuất khẩu.
Những cơ hội và thách thức của doanh nghiệp SME
Doanh nghiệp SME cần linh hoạt, sáng tạo để tận dụng cơ hội, đồng thời phải đối mặt và vượt qua những thách thức để đạt được sự thành công trong thị trường cạnh tranh ngày nay.
1. Cơ hội của doanh nghiệp SME
Để đứng vững trên thị trường, các doanh nghiệp SME cần phải biết cách tận dụng các cơ hội sau đây:
- Thị trường nội địa phát triển: với sự gia tăng về dân số và thu nhập, thị trường người tiêu dùng nước ta đang trở thành một cơ hội lớn cho doanh nghiệp SME mở rộng hoạt động và cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng mục tiêu trong nước.
- Hỗ trợ từ Chính phủ: chính phủ ngày càng chú trọng đến sự phát triển của doanh nghiệp SME bằng cách đưa ra những chính sách hỗ trợ về vốn, giảm thuế, đào tạo nhân lực và phát triển thị trường, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của các tổ chức SME.
- Ưu tiên ứng dụng công nghệ: khả năng tiếp cận và ứng dụng các công nghệ tiên tiến giúp các doanh nghiệp SME nâng cao hiệu quả hoạt động cũng như tạo nên sự đổi mới trong doanh nghiệp.
- Thiết lập chuỗi cung ứng toàn cầu: hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu mang lại lợi ích quản lý cạnh tranh, giảm thiểu rủi ro, tạo ra cơ hội cho các tổ chức SME mở rộng quy mô và tận dụng nguồn cung cấp toàn cầu.
- Tinh thần đổi mới sáng tạo: sự linh hoạt cùng khả năng đổi mới nhanh chóng là đặc điểm nổi bật của các doanh nghiệp SME, giúp mô hình này có thể nắm bắt cơ hội mới và vượt qua những thách thức khó khăn.
2. Thách thức của công ty SME
Bên cạnh các cơ hội phát triển thì doanh nghiệp SME (vừa và nhỏ) cũng đang đối mặt với nhiều thách thức to lớn trong môi trường kinh doanh biến động hiện nay, cụ thể:
- Khó tiếp cận nguồn vốn: doanh nghiệp SME thường gặp khó khăn khi kêu gọi nguồn vốn tín dụng, đặc biệt khi quy mô nhỏ và có tài sản thế chấp hạn chế.
- Cạnh tranh gay gắt: SME thường phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp lớn, cần nỗ lực để duy trì cũng như mở rộng thị trường, đồng thời gặp nhiều thách thức về quảng cáo và phát triển thương hiệu.
- Thiếu hụt nhân lực và quản lý: vì các doanh nghiệp SME có quy mô nhỏ nên khó thu hút được nhiều nhân tài và phải đối diện với vấn đề nguồn nhân lực bị thiếu hụt về trình độ quản lý, gây ra rủi ro trong hoạt động kinh doanh.
- Thay đổi nhanh chóng của công nghệ: điều này đòi hỏi doanh nghiệp SME phải liên tục đầu tư và cập nhật để không bị tụt hậu so với đối thủ cạnh tranh.
Những nhóm ngành nghề phổ biến ở doanh nghiệp SME
Hiện nay, các công ty SME tại Việt Nam đã và đang có mặt rộng rãi ở hầu hết trong mọi lĩnh vực ngành nghề. Tuy nhiên, mô hình này thường tập trung vào hai nhóm ngành chính:
- Lĩnh vực công nghiệp: hoạt động trong bốn nhóm ngành chính, bao gồm chế biến và lắp ráp;thủ công mỹ nghệ truyền thống; khai thác và sản xuất sản phẩm thô (khoáng sản, lâm sản, hải sản); chế tạo sản phẩm kỹ thuật cao (động cơ, điện tử, máy móc, hóa chất, thiết bị đo lường,...).
- Lĩnh vực thương mại dịch vụ: Với những ưu thế như vốn đầu tư thấp, lợi nhuận hấp dẫn, khả năng thu hồi vốn nhanh và đa dạng hóa thị trường, ngành thương mại dịch vụ đang trở thành một "miếng mồi béo bở” thu hút một lượng lớn doanh nghiệp SME. Trong đó, nổi bật với những lĩnh vực như thương mại điện tử, giáo dục, bán lẻ, du lịch, bán sỉ, logistics, đào tạo, vận tải, chăm sóc sức khỏe, y tế,....
Như vậy qua bài viết này, VnNews 360 đã cùng bạn tìm hiểu về khái niệm doanh nghiệp SME là gì và những điều quan trọng mà mọi người cần biết về doanh nghiệp SME. Hy vọng rằng bạn đã có cái nhìn tổng quan về tầm quan trọng của doanh nghiệp SME trong bối cảnh kinh tế ngày nay. Có thể thấy, công ty SME không chỉ không chỉ tạo ra nhiều cơ hội việc làm mà còn thúc đẩy sự đa dạng và sự sáng tạo trong thị trường.
